1 Mayıs Tarihçesi
1 Mayıs, Emek ve İşçi Bayramı olarak bilinen önemli bir gün, her yıl ülkemizde Emek ve Dayanışma Günü adıyla çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. 2009 yılından bu yana resmi tatil olarak kabul edilen bu gün, işçilerin hakları ve dayanışması adına bir simge haline gelmiştir. Peki, 1 Mayıs’ın kökenleri nelerdir ve neden bu kadar özel bir gün olarak anılmaktadır? İşte bu konuda detaylar…
1 MAYIS TARİHÇESİ || İŞÇİ BAYRAMI ÖNEMİ NEDİR, NEDEN KUTLANIYOR?
1 Mayıs, 1884 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde işçilerin günlük çalışma sürelerinin 8 saate indirilmesi amacıyla başlattığı büyük bir mücadele ile ortaya çıkmıştır. Bu hareket, 1886 yılında başlayan kitlesel grevlerle daha da yaygınlaşmış ve zamanla küresel bir nitelik kazanmıştır. 1889 yılında Paris’te gerçekleştirilen Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı Kongresi’nde, işçilerin dayanışma içinde olmaları ve ortak bir bayram günü kutlamaları amacıyla yılda bir günün ‘1 Mayıs’ olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
- Birçok ülkede 1 Mayıs, farklı isimlerle anılmaktadır; ‘Emek Bayramı’, ‘İşçi Bayramı’ ve ‘1 Mayıs Bayramı’ gibi.
- Osmanlı Devleti sınırlarında ilk kez 1911 yılında Selanik’teki tütün, pamuk ve liman işçileri tarafından kutlanmıştır.
- İstanbul’daki ilk kutlama ise 1912 yılında gerçekleştirilmiştir.
- Türkiye Cumhuriyeti’nin Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkileri çerçevesinde 1 Mayıs 1922’de Ankara’da İşçi Bayramı olarak kutlanmıştır.
- Cumhuriyet tarihinde ilk resmi bayram kutlaması 1 Mayıs 1923’te yapılmıştır.
Ancak 1 Mayıs’ın tarihi, sadece kutlamalarla değil, aynı zamanda trajik olaylarla da doludur. 1977 yılında Taksim Meydanı’nda düzenlenen 1 Mayıs etkinliği, ne yazık ki üzücü olaylara sahne olmuştur. Miting sırasında DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler’in konuşması esnasında açılan ateş sonucunda 36 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu olay, 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs’ın bayram olarak kutlanmasını engellemiş ve çeşitli yasaklamalar getirilmiştir. Ancak, Milli Güvenlik Konseyi tarafından 12 Eylül döneminde resmi tatil olmaktan çıkarılan 1 Mayıs, 2009 yılında “Emek ve Dayanışma Günü” olarak yeniden resmi tatil ilan edilmiştir.
1 MAYIS İLK NE ZAMAN KUTLANDI?
1 Mayıs İşçi Bayramı, Amerikalı sendikacıların önerisi ile 1889 yılından itibaren her yıl 1 Mayıs tarihinde kutlanmaya başlamıştır. Türkiye’de Cumhuriyet döneminde ise ilk kez 1 Mayıs 1923’te resmi olarak bayram kutlaması yapılmıştır.
