9. Yargı Paketi son durum gelişmeleri 7 Ekim 2024 tarihinde kamuoyu tarafından takip ediliyor. Meclis tatile girmeden evvel 3 Temmuz tarihinde AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan, kamuoyunda 9. Yargı Paketi olarak bilinen “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” TBMM Başkanlığına sunularak Genel Kurul’da kabul edilmişti. Son vakitlerde yaşanan olayların akabinde infaz düzenlemesi kamuoyunun gündemine gelmişti. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, infaz düzenlemesine yönelik yaptığı açıklamada, “Biz de yeterli hal indirimi olduğunda birtakım hatalar bakımından bilhassa kamuoyunun bir reaksiyonuyla karşı karşıya kalıyoruz. Bu durumda bunu tekrar yine bir gözdem geçirmek gerekir. Birtakım kabahatler bakımından kontrollü özgürlük uygulanır mı uygulanmaz mı bunu yeniden ceza hukukçularımızla konuşmamız gerekir.” dedi. İşte, 9. Yargı Paketi içeriği, unsurları ve Bakan Tunç’un infaz düzenlemesi hakkındaki açıklamalarının detayları.
İNFAZ DÜZENLEMESİ OLACAK MI?
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç infaz düzenlemesi ile ilgili şu açıklamalarda bulundu;
“Bir yıllık kontrollü özgürlük mühletinden yararlanabilmesi için bu bireylerin muhakkak bir mühlet cezaevinde kalabilmesiyle ilgili bir teklifimiz olmuştu. Bunu tekrar önereceğiz. Yeniden bilhassa kamuoyunda duruşmadaki kılık kıyafeti nedeniyle indirim alan şahıslarla ilgili daima tenkit kelam konusu oldu. Geçen yasama devrinde saf indirim almak için kılık kıyafetin indirim sebebi olmayacağı istikametinde bir düzenleme yapmıştık lakin bu bahisteki tenkitler de daima devam etti. Artık bu yeterli hal indiriminin yine bir tartışılması lazım. Tabi burada hem ceza hukukçularımız, hem akademisyenlerimiz, uygulayıcılarımız ve bilhassa milletvekillerimizle yeterli hal indiriminin devam edip etmeyeceği konusunda. Zira cezalarda bir alt hudut var ve bir üst hudut var. Hakim evraka nazaran bu sonlar ortasında karar veriyor. Biz de düzgün hal indirimi olduğunda kimi kabahatler bakımından bilhassa kamuoyunun bir reaksiyonuyla karşı karşıya kalıyoruz. Bu durumda bunu tekrar yeniden bir gözdem geçirmek gerekir. Birtakım kabahatler bakımından kontrollü özgürlük uygulanır mı uygulanmaz mı bunu tekrar ceza hukukçularımızla konuşmamız gerekir. Taammüden öldürme kabahatlerin, taammüden yaralama kabahatlerin da bilhassa kontrollü özgürlük uygulamalarının toplumda tenkide neden olduğunu görürsün. Bu toplumdan gelen tenkitleri dikkate almak durumundayız. Ve bilhassa toplumu kabahatten korumalıyız. Aslında ceza hukukunun maksadı, ceza adaletinin hedefi toplumu cürümden korumaktır. Bu manada hem hatanın işlenmesini önleyici önlemler asıl değerli olan konu da burasıdır. Gerek eğitim çalışmaları gerek ailelere yönelik bilgilendirme çalışmaları ve cürüm işlendikten sonra da soruşturmanın faal bir halde yürümesi gerekir. Soruşturmanın faal bir biçimde yürümesi hukukla savcılığın çok yeterli bir bağ içerisinde bunu sürdürmesi lazım ve kanıtları maddi gerçeği toplaması lazım.
“TOPLUMU KABAHATTEN KORUMALIYIZ”
Tabi, şahıslar özgür kaldıktan sonra bir ekip kanıtların, manzaraların ortaya çıkması toplumda rahatsızlığa neden oluyor. Münasebetiyle soruşturma kademesinde bu imajların elde edilebilmesi, kanıtların elde edilebilmesi konusundaki soruşturmanın daha aktif olabilmesiyle ilgili neler yapılabilir? Bizim seçim beyanahamemizde isimli kollukla ilgili bir niyet vardı. Bu husus tartışılabilir yine. Tekrar, soruşturma basamağında da bu kanıtların takdiri kıymetli. Kişinin işlediği kabahatin karşılığı bir cezayı alması değerli. Ceza aldıktan sonra da cezaevinde infaz sistemimizin bilhassa caydırıcılığa yönelik olması lazım. Bu manada da islaha yönelik çok kıymetli çalışmalarımız var. Bilhassa ceza üzerindeki bireylerin tahliye olduktan sonra bir daha kabahat işlememesi için gerekli eğitim çalışmaları, mesleksel atölyeler, meslek edindirme bunları daha da arttırmanın eforu içerisinde olacağız. Tabi yargı ıslahat strateji evrakımız yalnızca ceza alanında değil, hukuk alanında da tekrar vatandaşlarımızın bilhassa uzun süren yargılamalardan bir daha şikayet etmemesi lazım. Şu anda bizim 25 bin hakim ve savcımız var. Birinci derece istinaf ve yargıta olarak 3 dereceli bir sistemimiz var. Bilhassa hakim ve savcılarımızın evrakları incelerken, bilhassa uzun süren duruşmalar, uzun duruşma aralıkları değil, kısa mühlet içerisinde duruşmanın tehdidi temeldir. Duruşma başlar ve karar verinceye kadar devam eder. Lakin zarurî sebeplerle isimli tıp raporunun beklenmesi, uzman raporunun beklenmesi üzere sebeplerle ileriye atıldığını görüyoruz. O vakit bu süreçleri kısaltmamız lazım. Yani mahkemelerin eksper raporlarının müddetinde verilmesi ve kanıtların müddetinde süratli bir halde soruşturma kademesinde ve konuşturmada da süratli bir biçimde değerlendirip karara ulaşılması gerekiyor. O nedenle duruşma aralıklarının da uzun olmaması lazım. O nedenle bizim yargı ıslahatı strateji evrakınızın başlığı şu olacak. Hukukun üstünlüğünü temel alan, gecikmeyen ve öngörülebilir. Bu hem ceza adaleti sistemi bakımından kabahatin önlenmesi ve hatalının cezalandırılması ve gerektiği yaptırımı, hak ettiği yaptırımın ona verilmesi lakin bir daha da hata işlemeyecek noktaya getirilmesi. Bu manadaki hazırlıklarımızı önümüzdeki süreçte Sayın Cumhurbaşkanımız bütün istişarelerden sonra kamuoyuyla paylaşacak. Daima bir arada görmüş olacağız.
CEZA MESKENLERİNİN DOLULUK ORANI
Cezaevlerinin doluluk oranlarıyla ilgili o cezaevi dolu diye bir cürümlünün cezaevine alınmaması üzere bir durum kelam konusu olamaz. Onun önlemleri devlet alır. Bu noktada aslında gerekli önlemleri de alıyoruz. Bu bahiste cezaevlerinin doluluk oranı bizim mazeretimiz olamaz. O bahisteki aslında gerekli yatırım programlarındaki çalışmaları da süratli bir biçimde sonuçlandırıyoruz. Ve bunu daha da o doluluk oranlarını ortalamanın altına düşürme, yani imal süreçlerini hızlandırarak o bizim için bir mazeret değil. Yani bir kabahat işlenmişse, tutuklamayı gerektiriyorsa orada cezaevi dolu diye hakim yahut savcı bırakmaz. Bu nedenle o bir mazeret değildir. O husustaki önlemleri de artırmanın çabası içerisindeyiz.
9. YARGI PAKETİ NE VAKİT ÇIKACAK?
TBMM Genel Heyet, yeni yasama yılının birinci mesaisini 2 Ekim Çarşamba günü yapacak. Akabinde kurullarda görüşmeleri tamamlanan tüketicilerin korunmasına yönelik kanun teklifi ile 9. Yargı Paketi’nin görüşmelerine geçilecek.
9. Yargı Paketi Meclis’ten geçtikten sonra yürürlüğe girecek.
9. YARGI PAKETİ İLE İLGİLİ BAKAN TUNÇ’TAN AÇIKLAMA
Meclis tatile girmeden evvel Bakan Tunç, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, 9. Yargı Paketi’nin TBMM Adalet Kurulunda kabul edildiğini anımsatarak, önümüzdeki günlerde de TBMM Genel Konseyinde görüşüleceğini bildirdi.
Tunç, kanun teklifinin adalet hizmetlerinin aktifliğini artırma, yargısal süreçleri hızlandırma, hatayla aktif uğraş sağlama, ceza adalet sistemini ve hukuksal güvenliği güçlendirme, temel hak ve özgürlüklerin korunması ve genişletilmesini sağlama, aile kurumunu güçlendirme, hukuk ve ceza uyuşmazlıklarında alternatif tahlil metotlarının alanlarını genişletme üzere değerli düzenlemeleri içerdiğini kaydetti.
Kanun teklifinin 39 unsurdan oluştuğunu aktaran Tunç, “20 farklı kanunda değişiklik yapan 39 husustan oluşan kanun teklifinin milletvekillerimizin takdiriyle uzlaşı içerisinde Gazi Meclisimizde kabul edileceğine yürekten inanıyorum. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde Türkiye Yüzyılı’nı adaletin yüzyılı yapmak için kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz.” sözlerini kullandı.
9. YARGI PAKETİ İÇERİĞİ VE HUSUSLARI NELER?
Kamuoyunda “9. Yargı Paketi” olarak bilinen Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Adalet Komitesinde kabul edildi.
Teklifle, İcra ve İflas Kanunu’nda değişiklik yapılacak. Buna nazaran, elektronik ortamda açık artırma suretiyle satışta teklifler ortasındaki fark, satışa çıkarılan malın muhammen değerinin binde beşinden ve her halde 1000 Türk lirasından az olamayacak.
Açık artırma müddetinin son 10 dakikası içinde yeni bir teklifin verilmesi halinde açık artırma 3 dakika uzatılacak. Uzama mühleti içinde yeni bir teklif verilmesi halinde açık artırma mühleti her yeni teklifin verilmesinden itibaren 3 dakika uzatılacak. Son uzama müddeti içinde yeni bir teklif verilmezse mal en yüksek teklif verene ihale edilecek. Uzama müddetlerinin toplamı bir saati geçemeyecek. Bir saatlik mühlet Adalet Bakanlığının kararıyla kısaltılabilecek, uzatılabilecek yahut kaldırılabilecek ve bu kararlar Bakanlığın resmi internet sitesinde duyurulacak.
Aynı Kanunu’nun Ek 1’inci hususundaki düzenlemeyle de mali sonlarda yine değerleme oranında artırma yapılması sonucunda belirlenen hudutların 10 Türk lirasını aşmayan kısımlarının dikkate alınmayacağı kararı, 1000 Türk lirasını aşmayan kısımların dikkate alınmayacağı biçiminde değiştirilecek. Tekrar değerleme sonucu belirlenen nakdî sayının 1000 lirayı geçmeyen küsuratı dikkate alınmayacak.
İstinaf ve temyiz kanun yoluna müracaatta temel alınan mali sonda yine değerleme nedeniyle meydana gelen artış, bölge adliye mahkemesinin kaldırma yahut Yargıtay’ın bozma kararları üzerine tekrar verilen kararlar hakkında uygulanmayacak, birinci karar tarihinde geçerli olan nakdî sonlar temel alınacak.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda Avukatlık Kanunu’nda değişiklik yapılacak. İsimli yardım ödeneğinin barolar ortasındaki dağıtımında, birden fazla baronun bulunduğu vilayetlerde, her 5 bin nüfus için tespit edilecek toplam puanın yüzde 30’u o vilayette bulunan barolar ortasında eşit olarak, kalanı ise o vilayette levhaya kayıtlı toplam avukat sayısına bölündükten sonra elde edilen sayının her baronun üye sayısına çarpımı sonucu elde edilecek puana göre dağıtılacak.
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön İmtihanı’nda soru sorulacak alanlar ortasına “milletlerarası hukuk”, “milletlerarası özel hukuk”, “genel kamu hukuku ve toplumsal güvenlik hukuku” eklenecek. Muhtaçlık duyulması halinde bu alanlara, yönetmelikle yeni hukuk alanları eklenebilecek.
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön İmtihanı’nda soru sayısı 100’den 120’ye çıkarılacak. İmtihanlara yeni alanların eklenmesi ve imtihanların yapılma biçimi ile imtihanlara ait başka konular Hakimler ve Savcılar Kurulu, Yükseköğretim Şurası, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Noterler Birliğinin görüşü alınarak Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.
Bölge Yönetim Mahkemeleri, Yönetim Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Vazifeleri Hakkında Kanunun tek yargıçla çözümlenecek davalara ait 7’nci unsurundaki mali hudutlar; her yıl, bir evvelki yıla ait olarak Vergi Adap Kanunu’nun tekrarlanmış 298’inci hususu kararları uyarınca tespit ve ilan edilen tekrar değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılmak suretiyle uygulanacak. Tek yargıçla çözümlenecek davaların belirlenmesinde dava tarihindeki, ölçü artırımı yapılan hallerde ise artırımın yapıldığı tarihteki mali hudut temel alınacak.
– İdari Yargılama Yolu Kanunu’ndaki değişiklikler
İdari Yargılama Adabı Kanunu’ndaki değişikliğe nazaran de konusu 31 bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari süreçlere karşı açılan iptal davaları hakkında yönetim ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olacak, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamayacak.
Aynı kanundaki değişiklikle, konusu 920 bin Türk lirasını aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari süreçler hakkında açılan davalar, konusu 270 bin Türk lirasını aşıp 920 bin Türk lirasını aşmayan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari süreçler hakkında açılan ve istinaf kanun yolu incelemesinde kaldırma kararı üzerine yine karar verilen davalar temyiz edilebilecek.
İdari Yargılama Yordamı Kanunu’nda öngörülen nakdî sonlar; her yıl, bir evvelki yıla ait olarak Vergi Yordam Kanunu’nun yinelenmiş 298’inci unsuru kararları uyarınca tespit ve ilan edilen tekrar değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılmak suretiyle uygulanacak. Bu formda belirlenen sonların 1000 Türk lirasını aşmayan kısımları dikkate alınmayacak.
Duruşma yapılmasının mecburî olduğu davaların belirlenmesinde davanın açıldığı; istinaf yahut temyiz yoluna başvurulabilecek kararların belirlenmesinde ise birinci derece mahkemesi yahut bölge yönetim mahkemesince son kararın verildiği tarihteki nakdî hudut temel alınacak. Fakat sonuncu karar tarihinden sonra nakdî hudutlarda meydana gelen artış, bölge yönetim mahkemesinin kaldırma yahut Danıştay’ın bozma kararı üzerine yine bakılan davalarda uygulanmayacak.
– Hakim ve Savcı Yardımcılığı Mülakatı’na çağrılacak aday sayısı değişiyor
Hakim ve Savcı Yardımcılığı İmtihanı’nda soru sorulacak alanlar ortasına, milletlerarası hukuk ve milletlerarası özel hukuk eklenecek. İdari Yargı Hakim Yardımcılığı İmtihanı’nda ticari işletme-şirketler hukuku alanından da soru sorulabilecek.
Hakim ve Savcı Yardımcılığı mülakatına çağrılacak aday sayısında değişiklik yapılacak. Mevcut kanun kararına nazaran iki katı fazlası çağrılırken düzenlemeyle ilan edilen takım sayısının bir katı fazlası aday mülakata çağrılacak.
Hakimler ve Savcılar Kanunu’ndaki başka bir değişiklikle Adalet Müfettişlerinin misyon ve yetkileri belirlenecek.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda, Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Yargıtay Birinci başkanvekilleri, Danıştay başkanvekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay ve Danıştay daire liderleri, Yargıtay ve Danıştay üyeleri, Adalet Bakanlığı Müsteşarı, birinci sınıf hakim ve savcılar, birinci sınıfa ayrılmış hakim ve savcılar ve öteki hakim ve savcılara “15.000” gösterge sayısının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak ölçüde aylık ek tazminat ödenecek.
– Yediemin otoparklarında sahipleri tarafından teslim alınmayan araçların satışı
Karayolları Trafik Kanunu’ndaki değişiklikle buluntu olması nedeniyle yahut kanun kararları mucibince trafikten men edilerek alıkonulan ve sahipleri tarafından 6 ay içinde teslim alınmayan yahut aranmayan yediemin otoparklarındaki araçların satış yordamı yine belirlenecek. Bu durumdaki araçların sicilinde bulunan satılamaz, devredilemez, haciz, ihtiyati haciz, rehin üzere şerhler için ilgili kurumlara, bu araçların satılacağı hususu bildirilecek ve satış süreçlerine başlanacak, araçların üzerinde bulunan tüm şerhler ayrıyeten bir sürece gerek olmaksızın, satış tarihinden itibaren kalkmış sayılacak varsa tescil kayıtları buna nazaran düzeltilecek.
İşlem yapılacak aracın tanıtımına yarayan şasi yahut motor seri numaralarının bulunmaması yahut düşmüş olması ya da tamir yahut tadil üzere nedenlerle silinmiş veya tahrip edilmiş olması durumunda bu eksiklikler satış sürecini gerçekleştirecek kurum tarafından ilgili mevzuat kapsamında tamamlanarak araç satışa hazır hale getirilecek. Aracın tescil kaydındaki haciz, ihtiyati haciz, rehin üzere şerhler satış sonrasında satış bedeli üzerinde devam edecek. Satış konusu aracın vergi, ceza yahut prim üzere borçları, satıştan evvelki sahibine ilişkin olup mülkiyet ilgiliye tüm borç ve yüklerinden ari olarak geçecek.
Satış kapsamında evraka ödenen fiyattan; sırasıyla koruma ve satış için yapılan sarfiyatlar, aracın tanıtımına yarayan numaraların tespitine ve tamamlanmasına dair sarfiyatlar ve vergi, fotoğraf yahut harç üzere malın aynından kaynaklanan alacaklar ödendikten sonra kalan fiyatın tüm alacaklıların alacağını karşılaması halinde hak sahiplerine Amme Alacaklarının Tahsil Metodu Hakkında Kanun ve İcra ve İflas Kanunu kararları çerçevesinde dağıtılacak ve bakiye bir fiyat bulunması halinde bu meblağ, koruma edilecek, kamu bankalarında nemalandırılacak ve satıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde müracaat halinde nemalarıyla birlikte hak sahiplerine ödenecek. Beş yıl içinde rastgele bir müracaatın olmaması halinde kelam konusu bedeller Hazine’ye irat kaydedilecek.
Satış kapsamında belgeye ödenen fiyattan; sırasıyla koruma ve satış için yapılan masraflar, aracın tanıtımına yarayan numaraların tespitine ve tamamlanmasına dair sarfiyatlar ve vergi, fotoğraf yahut harç üzere malın aynından kaynaklanan alacaklar ödendikten sonra kalan fiyat, tüm alacaklıların alacağını karşılamazsa sıra cetveli yapılmak üzere ilgili kuruma gönderilecek.
Teklifle, Kamulaştırma Kanunu’na unsur eklenecek. Buna nazaran de mülga 6830 sayılı İstimlak Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 8 Ekim 1956 tarihine kadar, kamulaştırma süreçlerine dayanmaksızın kamulaştırma kanunlarının maksadına uygun olarak fiilen kamu hizmetine tahsis edilmiş olan taşınmazlar, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ismine tahsis tarihinde kamulaştırılmış sayılacak.
Taşınmazda kamu hizmetinin nitelik ve emeline uygun halde tesis yahut yapının inşa edilmiş olması, bu Kanunun uygulanması bakımından fiilen tahsis kabul edilecek.
Bu durumdaki taşınmazlardan tapuda kayıtlı olanların kayıt sahipleri yahut mirasçıları; tapuda kayıtlı olmayan taşınmazların zilyetleri ya da mirasçıları tahsis tarihi prestijiyle zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşmiş ve fiili tahsis tarihinden itibaren 10 yıl geçmemiş olması şartıyla, iptal edilen 221 sayılı Kanun’un belirlediği mühlet içinde yalnızca taşınmazın fiili tahsis tarihindeki rayiç bedelini isteyebilecek.
Bu unsur kapsamındaki taşınmazlar hakkında 12 Ocak 1963 tarihine kadar açılmış ve kanun yolu incelemesinde olanlar dahil görülmekte olan bedel davalarında bu unsur kararları uygulanacak.
Birinci fıkraya nazaran kamulaştırılmış sayılan taşınmazlar hakkında 12 Ocak 1963 tarihinden sonra bu taşınmazlara bağlı olarak bedel dahil ileri sürülen talepler kabul edilmeyecek. Bu karar, 12 Ocak 1963 tarihinden sonra açılmış ve kanun yolu incelemesinde olanlar dahil görülmekte olan davalar hakkında da uygulanacak.
Bu husus kapsamında açılan ve görülmekte olan davalarda mahkeme ve icra harçları ile her türlü vekalet fiyatları maktu olarak belirlenecek.
Kamulaştırılmış sayılan taşınmazlar, tapuda kayıtlı ise ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine açılacak dava ile ilgili yönetim ismine tescil edilecek. Tapu kaydı olmayan taşınmazlar, tahsisin mahiyeti bakımından tescile tabi ise ilgili yönetim ismine kayıt tesis olunacak. Bu süreçler harca tabi olmayacak.
Teklifle, Anayasa Mahkemesinin “kadının soyadına” ait iptal kararı doğrultusunda, Türk Uygar Kanunu’nda düzenlemeye gidilecek. Bu değişikliğe nazaran bayan, evlenmekle kocasının soyadını alacak. Bayan, evlendirme memuruna yahut daha sonra nüfus yönetimine yapacağı yazılı müracaatla kocasının soyadı önünde evvelki soyadını da kullanabilecek. Bayanın soyadı, kendi soyadı ile evvelki kocasının soyadından oluşuyorsa bayan bu soyadlarından yalnızca birisini evleneceği kocasının soyadının önünde kullanabilecek.
Sesli, yazılı yahut manzaralı mesajla hakaret cürmü uzlaştırma kapsamından çıkarılarak önödeme kapsamına alınacak.
TBMM Adalet Komitesinde kabul edilen, kamuoyunda “9. Yargı Paketi” olarak bilinen Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Anayasa Mahkemesinin iptal kararları doğrultusunda Türk Uygar Kanunu’nda kimi düzenlemelere gidilecek.
Buna nazaran, koca, ana yahut çocuk, soybağının reddi davasını açarak babalık karinesini çürütebilecek. Bu dava, dava açma hakkına sahip öteki bireylere karşı açılacak.
Ana doğumdan, çocuk ise ergin olduğu tarihten başlayarak en geç bir yıl içinde dava açmak zorunda olacak.
Dava açma müddetinin geçmesinden evvel kocanın ölmesi yahut gaipliğine karar verilmesi ya da daima olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hallerinde baba olduğunu sav eden kişi, kocanın altsoyu, anası yahut babası, doğumu ve kocanın vefatını, daima olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini yahut hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açabilecek.
Ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına, birlikte evlat edinmede ana ve baba ismi olarak evlat edinen eşlerin isimleri; tek başına evlat edinmede ise ana yahut baba ismi olarak evlat edinenin ismi yazılacak. Evlat edinilen öbür şahıslar hakkında, talepleri halinde bu karar uygulanacak.
Teklifle, İsimli Yargı Birinci Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Vazife ve Yetkileri Hakkında Kanun’a husus eklenecek. Buna nazaran, istinaf incelemesi için evrak kendisine gönderilen ilgili hukuk dairesi, bir ay içinde yapacağı ön inceleme sonucunda iş kısmı bakımından kendisini misyonlu görmez ise gerekçesiyle birlikte belgeyi vazifeli olduğu kanısına vardığı ilgili hukuk dairesine gönderecek. Bir aylık mühletin bitiminden sonra yahut duruşma günü verilen belge hakkında gönderme kararı verilemeyecek.
– Hakaret hatasında ve uzlaştırmada yeni düzenlemeler
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan hakaret cürmü bakımından şikayet mühleti, her ne suretle olursa olsun fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren iki yılı geçemeyecek.
Sesli, yazılı yahut imajlı mesajla hakaret cürmü, uzlaştırma kapsamından çıkarılarak önödeme kapsamına alınacak.
Şüpheli, mağdur yahut hatadan ziyan gören, kendisine uzlaşma teklifinde bulunulduktan itibaren 7 gün içinde kararını bildirmediği takdirde, teklifi reddetmiş sayılacak.
Uzlaşmanın sağlanması halinde, uzlaşma anında tespit edilemeyen yahut uzlaşmadan sonra ortaya çıkan ziyanlar hariç, soruşturma konusu kabahat nedeniyle tazminat davası açılamayacak.
Uzlaştırmacı olmak için hukuk mezunu olma şartı getirilecek. Uzlaştırmacılar, hukuk fakültesi mezunlarının yer aldığı, Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen uzlaştırmacı listelerinden görevlendirilecek.
Uzlaşma gerçekleştiği takdirde, mahkeme, uzlaşma sonucunda sanığın edimini defaten yerine getirmesi halinde, davanın düşmesine karar verecek. Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması yahut süreklilik arz etmesi halinde durma kararı verilecek. Durma müddetince zamanaşımı işlemeyecek. Uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi halinde, mahkemece yargılamaya kaldığı yerden devam olunacak.
Teklifle, Çocuk Muhafaza Kanunu’nda değişiklik yapılacak. Buna nazaran, toplumsal çalışma vazifelileri, mahkemeler yerine İsimli Takviye ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerine atanacak.
Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıflara ilişkin taşınmazlarla ilgili süreçler nedeniyle kıymetli kağıt ve süreç bedeli alınmayacak, kamu kurum ve kuruşlarına rastgele bir iştirak payı ödenmeyecek.
Vakıflar Genel Müdürlüğü, Harçlar Kanunu’nda sayılan yargı harçlarından muaf olacak. Genel Müdürlüğün dava, icra takibi ve süreksiz hukuksal müdafaa önlemleri üzere her türlü dava ve işte teminat gösterme mecburiliği olmayacak. Bu karar, Genel Müdürlüğün yönetim ve temsil ettiği mazbut vakıflar ismine taraf olduğu dava, icra takibi ve süreksiz hukuksal muhafaza önlemleri üzere her türlü dava ve iş hakkında da uygulanacak.
Vakıf kültür varlıklarının onarım yahut tamirat karşılığı kiralama süreçlerine ait yol ve asıllar yönetmelikle belirlenecek.
Anayasa Mahkemesinin, kimi Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini iptal etmesi münasebetiyle Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) ile Anayasa Mahkemesi takımlarına ait düzenlemeler yapılacak.
Teklifle, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ndaki nakdî sonlarla ilgili düzenlemelere gidilecek. Buna nazaran mali sonlar her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, evvelki yılda uygulanan mali hudutların; o yıl için Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yine değerleme oranında artırılması suretiyle uygulanacak. Bu biçimde belirlenen sonların bin Türk lirasını aşmayan kısımları dikkate alınmayacak.
İstinaf ve temyiz kanun yoluna müracaatta temel alınan mali hudutta tekrar değerleme nedeniyle meydana gelen artış, bölge adliye mahkemesinin kaldırma yahut Yargıtay’ın bozma kararları üzerine tekrar verilen kararlar hakkında uygulanmayacak, birinci karar tarihinde geçerli olan mali hudutlar temel alınacak.
– Arabuluculuk düzenlemeleri
Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda öngörülen değişikliğe nazaran, mutabakat dokümanının taraflarından biri, icra edilebilirlik şerhi verilmesinden sonra tapu müdürlüğünden tescil talebinde bulunabilecek. Tapu müdürlüğünce taşınmaza ait mevzuatta öngörülen gerekli inceleme ve kıymetlendirme yapıldıktan sonra resmi senet düzenlenmeksizin tescil talebi yerine getirilecek.
Ayrıca taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin birinci toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan taraf, son tutanakta belirtilecek ve bu taraf davada kısmen yahut büsbütün haklı çıksa bile karşı tarafın ödemekle yükümlü olduğu yargılama masraflarının yarısından sorumlu tutulacak. Ayrıyeten bu taraf lehine Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesi’ne nazaran belirlenen vekalet fiyatının yarısına hükmedilecek.
Arabuluculuk eğitimini tamamlayan ve mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip olanlar, yazılı imtihana girmeden arabuluculuk siciline kayıt olabilecek.
– TMSF’nin kayyum olarak atanması
Suçtan kaynaklanan mal varlığı kıymetlerini aklama, silahlı örgüt, silahlı örgüte silah sağlama, terörizmin finansmanı hatalarının işlendiği konusunda kuvvetli kuşku sebeplerinin varlığı halinde şirketlere yahut malvarlığı bedellerine kayyum atanmasına karar verildiği takdirde, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5 yıl müddetle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) kayyum olarak atanabilecek.
Bu halde kayyumluk hak ve yetkileri bakımından Bankacılık Kanunu’nda TMSF’ye verilen hak ve yetkiler kıyasen uygulanacak. Şirketlerin genel şura yetkileri, Türk Ticaret Kanunu kararlarına tabi olmaksızın TMSF tarafından kullanılacak. Bu şirketler yahut malvarlığı pahaları TMSF’nin nezaretinde, TMSF’nin atadığı yöneticiler tarafından ticari teamüllere uygun olarak ve basiretli bir tacir üzere yönetilecek.
Bu şirketlerin yahut malvarlığı bedellerinin mali durumu, iştirak yapısı, piyasa şartları yahut öbür problemleri nedeniyle şirketin yahut varlıklarının ya da malvarlığı bedellerinin kısmen yahut büsbütün satılmasına yahut feshi ile tasfiyesine TMSF tarafından karar verilebilecek. Satış ve tasfiye süreçleri, ilgili şirketin yönetim/müdürler kurulu yahut malvarlığı kıymetleri, kayyum temsilcileri ya da TMSF tarafından yerine getirilecek.
Satış ve tasfiye süreçlerinde, azınlık paylarının sahiplerinin isteği aranmayacak. Satıştan elde edilen gelirden şirket yahut malvarlığı kıymetlerinin borçları ödendikten sonra kalan fiyat, şirket yahut malvarlığı kıymetlerinin işlerinde kullanılabilecek.
Fesih ve tasfiye süreçleri sonunda borçlar ödendikten sonra kalan meblağ, yargılamanın kesin kararla sonuçlandırılmasına kadar açılan bir hesapta nemalandırılacak. Şirketlerin tasfiye süreçlerini yürütmek üzere TMSF Kurulu tarafından görevlendirilen tasfiye kurulu, isimli süreçler yahut davalar bakımından taraf ehliyetine sahip olacak.
Kayyumluk misyonu TMSF tarafından yürütülen şirketler, açtıkları davalarda harçtan muaf olacak. TMSF’nin kayyum olarak atanmasına karar verilen şirket, taşınmaz, hak, varlık ve alacaklar hakkında Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 128’inci unsuru uyarınca verilen el koyma ve önlem kararları, kayyum yetkisinin TMSF’ye periyoduyla birlikte resen kalkacak.
TMSF’nin kayyum olarak atandığı şirketleri yahut malvarlığı bedellerini yönetmek ve temsil etmek üzere atananlar yahut görevlendirilenler ya da atananlar tarafından temsil yetkisini haiz olmak üzere görevlendirilenler ile bu kapsamda yapılan süreçler hakkında, Bankacılık Kanunu’nun 127’nci unsuru uygulanacak.
TMSF’nin kayyumluk misyonu kapsamındaki karar ve süreçlerine karşı açılan davalar, Fon’un merkezinin bulunduğu yer yönetim mahkemelerinde görülecek.
Komisyon Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, teklifin kabul edilmesinin akabinde yaptığı açıklamada, görüşmelerin yaklaşık 20 saat sürdüğünü belirtti.
Teklifin komite sürecinin verimli ve başarılı geçtiğini tabir eden Yüksel, kuruldaki görüş ayrılıklarına ait hükümlerle ilgili AK Parti Kümesinin, ilgili bakanlıklar ve öteki paydaşlarla gerekli tesir tahlillerini yapacağını bildirdi.
Yüksel, iktidar ve muhalefet partisi milletvekillerinin vereceği takviyeyle Genel Heyette teklifin kabul edileceğine inandığını lisana getirdi.
9. YARGI PAKETİ YÜRÜRLÜĞE GİRDİ Mİ?
9. Yargı Paketi Meclis’ten geçtikten sonra Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Mevzuyla ilgili açıklamalara haberlerimizde yer vereceğiz.
