Öğretmenlik Meslek Kanunu içeriği ve unsurları, Bakan Tekin’in son dakika açıklamasıyla tekrar gündeme geldi. Öğretmenlere yönelik şiddetten hak ve sorumluluklara kadar düzenlemeleri içeren Öğretmenlik Meslek Kanunu Meclis’e gelmeyi bekliyor. Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin yaptığı son dakika açıklamada, “Öğretmenlik Meslek Kanunu, haftaya TBMM’ye gelecek.” dedi. Anayasa Mahkemesi (AYM), 7354 sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu’nda birtakım unsurların iptaliyle ilgili yapılan başvuruyu karar bağlayarak, birtakım hususları iptal etmişti. Öğretmenlerin yakından takip ettiği kanun eğitim ve öğretim hizmetlerini yürütmekle misyonlu öğretmenlerin atamaları ve mesleksel gelişimleri ile meslek basamaklarında ilerlemelerini düzenliyor. İşte, 2024 Öğretmenlik Meslek Kanunu hakkında bilgiler.
ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU NE VAKİT DEĞİŞECEK?
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun gelecek hafta Meclis’e geleceğini bildirdi.
Geçtiğimiz günlerde de gazetecilerin sorularını yanıtlayan Bakan Tekin, “Taslağı diğer kamu kurumlarıyla ortak, yani Cumhurbaşkanı ve Yardımcımızın başkanlığında bir şurada tartışacağız. Öğretmenlik mesleğinin tarifinden, öğretmenlik mesleğinin prestijinin yükseltilmesi, öğretmene yönelik şiddetten öğretmenlerimizin hak ve sorumluluklarına kadar her şeyin içinde yer aldığı, bütün kamuoyunda öğretmen arkadaşlarımızın beklentilerini cevaplayacak bir Meslek Kanunu hazırlığını yaptık. Benim iddiam mayıs ayı içerisinde yasalaşacağını öngörüyorum.” açıklamasını yapmıştı.
ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU’NUN BİRTAKIM UNSURLARI İPTAL EDİLMİŞTİ
Geçtiğimiz temmuz ayında Anayasa Mahkemesi, Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun kimi hususlarının iptaline karar verdi. İptal edilen altı husus içerisinde şunlar yer aldı:
“Aday öğretmenlerin Adaylık Kıymetlendirme Kurulu tarafından yapılan kıymetlendirme sonucu mesleğe atanması, Aday Öğretmen Yetiştirme Programı’na bahanesiz olarak katılmayanlar ile bu program sonunda Adaylık Kıymetlendirme Komitesince yapılan değerlendirmede başarısız olanların atanamayacağına ait kararlar yer aldı. Öğretmenlerin adaylık sürecinde yetiştirilmelerine temel Aday Öğretmen Yetiştirme Programı ve Adaylık Kıymetlendirme Kurulunun oluşumu ile aday öğretmenlik sürecine ait öbür adap ve temellerin yönetmelikle düzenlenmesi ile öğretmenlik mesleği meslek basamaklarında ilerlemeye ait metot ve asılların yönetmelikle düzenlenmesine ait kararlar de iptal edildi.”
Anayasa Mahkemesi ayrıyeten, “Kanun’un 6. hususunun 1 numaralı fıkrasının b bendinde yer alan uzman öğretmenlere yönelik “mesleki gelişim alanlarında uzman öğretmenlik için öngörülen taban çalışmaları tamamlamış olan” sözü ile tıpkı Kanun’un 6. unsurunun 2 numaralı fıkrasında yer alan başöğretmenlere yönelik “ve mesleksel gelişim alanlarında başöğretmenlik için öngörülen çalışmaları tamamlayanlar” ibaresinin iptaline karar verdi.
ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU MADDELERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Kanunun emeli, eğitim ve öğretim hizmetlerini yürütmekle misyonlu öğretmenlerin atamaları ve mesleksel gelişimleri ile meslek basamaklarında ilerlemelerini düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Kanun, eğitim ve öğretim hizmetlerini yürüten öğretmenleri kapsar.
İKİNCİ BÖLÜM
Öğretmenlik Mesleği
Öğretmenlik
MADDE 3 – (1) Öğretmenlik, eğitim ve öğretim ile bununla ilgili idare vazifelerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenler bu misyonlarını, Türk Ulusal Eğitiminin maksatları ve temel unsurları ile öğretmenlik mesleği etik unsurlarına uygun olarak ifa etmekle yükümlüdür.
(2) Öğretmenlerin çalışma koşulları, eğitimde kalitenin yükseltilmesi için belirlenen hedefleri gerçekleştirmek üzere düzenlenir.
(3) Öğretmenlik mesleğine hazırlık; genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon/öğretmenlik meslek bilgisi ile sağlanır.
(4) Öğretmenlik mesleği; aday öğretmenlik periyodundan sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç meslek basamağına ayrılır.
Öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi
MADDE 4 – (1) Öğretmen adaylarında genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon/öğretmenlik meslek bilgisi bakımından aranacak nitelikler Ulusal Eğitim Bakanlığınca tespit olunur.
(2) Öğretmenler, öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından ve bunlara denkliği kabul edilen yurt dışı yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ortasından seçilir.
Aday öğretmenlik
MADDE 5 – (1) Özel mevzuatında yer alan kararlar gizli kalmak üzere, aday öğretmenliğe atanabilmek için 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci unsurunda sayılan kaidelere ek olarak, yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından mezun olma, 7/4/2021 tarihli ve 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununa nazaran güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olma ve Ulusal Eğitim Bakanlığınca ve/veya Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılacak imtihanlarda başarılı olma kuralları aranır.
(2) Adaylık mühleti bir yıldan az iki yıldan çok olamaz. Bu mühlet içinde, mecburî hâller dışında aday öğretmenlerin misyon yeri değiştirilemez.
(3) Aday öğretmenler, eğitim ve uygulamadan oluşan Aday Öğretmen Yetiştirme Programına tabi tutulur. Aday öğretmenlerden adaylık süreci sonunda Adaylık Kıymetlendirme Komitesi tarafından yapılan kıymetlendirme sonucunda başarılı olanlar öğretmenliğe atanır.[1]
(4) Aday öğretmenlerden;
a) Atanma niteliklerinden rastgele birini taşımadığı sonradan anlaşılanların,
b) Adaylık mühleti içinde atanma kurallarından rastgele birini kaybedenlerin,
c) Adaylık sürecinde aylıktan kesme yahut kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların,
ç) Aday öğretmenler için öngörülen Aday Öğretmen Yetiştirme Programına mazeretsiz olarak katılmayanlar ile bu program sonunda Adaylık Kıymetlendirme Komitesince yapılan değerlendirmede başarısız olanların,[2]
görevine son verilir ve bunlar üç yıl mühletle öğretmenlik mesleğine alınmaz.
(5) Dördüncü fıkranın (ç) bendi kapsamında misyonlarına son verilmesi gerekenlerden aday öğretmenliğe başlamadan evvel 657 sayılı Kanuna nazaran memurlukta adaylığı kaldırılarak asıl memurluğa atanmış olanlar, kazanılmış hak aylık derecelerine uygun memur unvanlı takıma atanır.
(6) Aday öğretmenlerin adaylık sürecinde yetiştirilmelerine temel Aday Öğretmen Yetiştirme Programı ve Adaylık Kıymetlendirme Kurulunun oluşumu ile aday öğretmenlik sürecine ait öteki yöntem ve asıllar yönetmelikle düzenlenir.[3]
Öğretmenlik meslek basamakları
MADDE 6 – (1) Aday öğretmenlik dâhil öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunanlardan;
a) Mesleksel gelişime yönelik 180 saatten az olmamak üzere düzenlenen Uzman Öğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olan,
b) Mesleksel gelişim alanlarında uzman öğretmenlik için öngörülen minimum çalışmaları tamamlamış olan,[4]
c) Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan,
öğretmenler uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı imtihana müracaatta bulunabilir. Uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı imtihanda 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılır. Yazılı imtihanda başarılı olanlara uzman öğretmen sertifikası düzenlenir.
(2) Uzman öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunan ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan uzman öğretmenlerden mesleksel gelişime yönelik 240 saatten az olmamak üzere düzenlenen Başöğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olan ve mesleksel gelişim alanlarında başöğretmenlik için öngörülen çalışmaları tamamlayanlar başöğretmen unvanı için yapılan yazılı imtihana müracaatta bulunabilir. Yazılı imtihanda 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılır. Yazılı imtihanda başarılı olanlara başöğretmen sertifikası düzenlenir.[5]
(3) Yüksek lisans eğitimini tamamlayanlar uzman öğretmen unvanı için öngörülen, doktora eğitimini tamamlayanlar ise başöğretmen unvanı için öngörülen yazılı imtihandan muaf tutulur.
(4) Eğitim kurumu yöneticiliği ve kontratlı öğretmenlikte geçen müddetler öğretmenlik mühletinin hesabında dikkate alınır.
(5) Öğretmen unvanından, bu göreve atanmanın atamaya yetkili amir tarafından onaylandığı tarihten, uzman öğretmen veya başöğretmen unvanından ise uzman öğretmen/başöğretmen sertifikasının düzenlendiği tarihten itibaren yararlanılır. Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanını kazandıktan sonra alan değiştiren ya da ilgili düzenlemelerle alanı kaldırılan yahut alanının ismi değiştirilen öğretmenler kazandıkları unvanları kullanmaya devam eder.
(6) Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı alanlara her unvan için başka ayrı olmak üzere bir derece verilir.
(7) Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanlar, cezaları özlük evrakından silindikten sonra uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı için müracaatta bulunabilir.
(8) Öğretmenlik mesleği meslek basamaklarında ilerlemeye ait yöntem ve asıllar yönetmelikle düzenlenir.[6]
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Hüküm bulunmayan hâller
MADDE 7 – (1) Bu Kanunda karar bulunmayan hâllerde; 5/1/1961 tarihli ve 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu, 657 sayılı Kanun, 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile öteki kanunların bu Kanun ile çelişmeyen kararları uygulanır.
MADDE 8 – (1) (14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Kanun ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)
(2) (Mülga:1/7/2022-7417/21 md.)
MADDE 9 – (25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun Kararında Kararname ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)
MADDE 10 – (14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)
Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanına sahip olanlar
GEÇİCİ UNSUR 1 – (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uzman öğretmen veya başöğretmen unvanına sahip olanlar, bu Kanunun sağladığı haklardan yararlanır.
Yürürlük
MADDE 11 – (1) Bu Kanunun 8 inci hususu 15/1/2023 tarihinde, öteki hususları yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12 – (1) Bu Kanun kararlarını Cumhurbaşkanı yürütür.
