Marmara Denizi’nde Bursa’nın Mudanya ilçesinde görülen planktonlar dikkat çekti. Toplumsal medyada da konuşulan renkli planktonlarla ilgili araştırmalar artışa geçti. Plankton, daha çok denizcilikte ve biyoloji biliminde kullanılan bir kavram olarak bilinir. Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Yakamoz dediğimiz şey, bir plankton çeşidinin ışık yaymasıyla ortaya çıkan olay. Şu anda gördüğünüz olayın ismi yakamoz. Yakamozun ortaya çıkması alg patlamasını takiben olur” dedi.
PLANKTON NEDİR, NE İŞE FAYDA?
Plankton, daha çok denizcilikte ve biyoloji biliminde kullanılan bir kavram olarak bilinir. Plakton ismi verilen bu canlıların ne olduklarına bakıldığında ise hareket yeteneğine sahip nitelikte olmayan ve tek hücreye sahip durumdaki canlıların tümüne verilmektedir.
Tek hücreli olan ve ismine plankton denilen bu canlılar, dünya üzerindeki okyanusların muhakkak alanlarında toplanırlar ve de sergilemiş oldukları imgeleri bu sayede gözler önüne serilmiş olur. O denli ki, havadan bakıldığı takdirde suyun renk değiştirdiğinin dahi görülmesi mümkün hale gelmektedir.
Sudaki canlı devamlılığının sağlanması noktasında ve atmosferdeki yağış oluşumunun sağlanması husunda son derece değerli bir vazife üstlenen bu canlılar su döngüsünün sağlanmasında çok hayati bir vazife üstlenirler.
Ayrıca okyanuslarda, kimi canlıların yaşayama durumunun kelam konusu olamayacağı yerlerde dahi yaşayabilen bu tek hücreli varlıklar, denizlerde ömrünü sürdüren balıkların kıymetli bir besin kaynağı olarak balık formasyonunun üreme, yaşama döngüsünü sağlayan değerli bir aktör olarak öne çıkmaktadır.
Önemi çok büyük olan planktonların son yıllarda hayat alanları bir oldukça daralmaya başlamıştır. Bunun nedeni ise global ısınma olmaktadır. Bu durumun en değerli tesirlerinden biri sudaki Ph derecesinin düşmesi olmaktadır. Düşük durumdaki Ph derecesinde tek hücreli olan planktonlar hayatlarını sürdürememektedir. Deniz ve okyanuslar için varlığı son derece büyük kıymet arz eden bu canlıların varlığının tehlikeye girmesi, sudaki hayatın da tehlikeye girmesi manasına gelmektedir.
Deniz tabanındaki, tek hücreli deniz canlılarının uyarılmayla birlikte mavi ya da yeşil ışık saçtığını, ortaya çıkan bu ışığa yakamoz denildiğini belirten Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Alg çoğalması, alg patlaması yaşandı. Bu alg patlamasını takiben de fitoplanktonlardan bahsettik, bir zooplankton çeşidi bu da tek hücreli bir organizma, onları takiben bunlar da çoğaldılar. Bunlar biyolüminesans özelliklerine sahip organizmalar. Biyolüminesans ışık yayan, bir başlarına bunların ışığını göremezsiniz. Fakat sayıları o kadar çok artar ki dokunduğunuz vakit mavi, yeşil ışık yayar. Su attığınızda üstüne ya da bir şeyle dokunduğunuzda ışıkları daha net bir biçimde görmüş olursunuz. Nerede görülürse görülsün, bu ilkbahar aylarında ekseriyetle çok alg çoğalmalarını takiben ortaya çıkan bir ekolojik olay” diye konuştu.
Prof. Dr. Sarı, DHA muhabirine telefonda yaptığı açıklamada birçok insanın ay ışığının denizde yansımasına yakamoz dediğini, lakin bunun mehtap olduğunu da belirterek, “Yakamoz dediğimiz şey aslında olağan ki bir plankton cinsinin ışık yaymasıyla ortaya çıkan olay. Yakamoz ışık yayılması demek zati. Şu anda gördüğünüz olayın ismi yakamoz. Yakamozun ortaya çıkması alg patlamasını takiben olur” dedi.
