Türkiye’nin gri listeden çıkmasının akabinde FATF ve gri liste nedir, soruları gündeme gelen başlıklardan oldu. 24 Eylül 1991’de FATF’a üye olan Türkiye, 1994, 1998 ve 2006 yılları olan 3 FATF değerlendirmesinden geçti. 1989 yılında ABD, Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada’dan oluşan G-7 ülkelerinin Paris’teki toplantısında hükümetler ortası bir tertip olarak kurulan FATF, “politika belirleyici” bir rol üstleniyor. Pekala, Türkiye’nin gri listeden çıkması neden kıymetli? Gri liste ne demek, nedir? İşte, detaylar.
FATF NEDİR?
FATF, 1989 yılında ABD, Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada’dan oluşan G-7 ülkelerinin Paris’teki toplantısında hükümetler ortası bir tertip olarak kuruldu. Bu yapının vazife müddeti kuruluşundan itibaren periyodik olarak uzatılırken Nisan 2019’da alınan kararla süresiz hale getirildi. Kuruluşun karar merci olan Genel Şura yılda 3 kez toplanıyor. FATF Başkanı, Genel Kurul tarafından FATF üyeleri ortasından 2 yıl için atanıyor.
FATF’ın 37 ülke ve 2 bölgesel kuruluş olmak üzere 39 üyesi bulunuyor. Kuruluşun üyeleri ortasında ABD, Almanya, Avusturya, Avustralya, Arjantin, Belçika, Birleşik Krallık, Brezilya, Çin, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika, Hindistan, Hollanda, Hong Kong, İtalya, İrlanda, İsrail, İspanya, İsveç, İsviçre, İzlanda, Kanada, Güney Kore, Lüksemburg, Malezya, Meksika, Norveç, Yunanistan, Japonya, Türkiye, Yeni Zelanda, Portekiz, Rusya, Singapur, Suudi Arabistan, Avrupa Komitesi ve Körfez İşbirliği Kurulu yer alıyor.
FATF’IN VAZİFELERİ NELER?
FATF, çalışma bahislerinde “politika belirleyici” bir rol üstleniyor. Kuruluş, kara paranın aklanması, terörizmin finansmanı ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı ile çabada memleketler arası standartları belirleyici bir kuruluş olarak faaliyet gösteriyor.
GRİ LİSTE NEDİR, NE DEMEK?
Gri liste, FATF tarafından kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla gayrette yetersiz kalan ülkeleri belirlemek maksadıyla oluşturulan bir liste niteliği taşıyor. Kuruluş, ülkelerle bu alandaki eksikliklerin giderilmesi için çalışmalar yapıyor.
TÜRKİYE İÇİN GRİ LİSTE SÜRECİ
FATF’a 24 Eylül 1991’de üye olan Türkiye, bugüne kadar başlangıç tarihleri 1994, 1998 ve 2006 yılları olan 3 FATF değerlendirmesinden geçti. Dördüncü kıymetlendirme 2018’de başladı ve 2019’da tamamlandı. Kelam konusu karşılıklı kıymetlendirme raporu ve sonrasında hazırlanan izleme periyodu sonrası raporla birlikte Türkiye, Ekim 2021’de “artırılmış izlemeye tabi ülkeler”in yer aldığı “gri liste”ye dahil edildi.
TÜRKİYE’NİN GRİ LİSTEDEN ÇIKMASI NEDEN DEĞERLİ?
Türkiye’nin gri listeden çıkmasının finansal sistemine olan itimadı daha da güçlendirmesi, bankacılıktan gerçek bölüme kadar pek çok alanda olumlu yansımalarının görülmesi bekleniyor. Bu sayede bankaların milletlerarası finansal bağlarının güçlenmesi ve kredi notlarının artması öngörülüyor. Böylelikle bankaların daha düşük maliyetle fonlama sağlayabileceği ve memleketler arası piyasalardan daha fazla kaynak bulabileceği bedellendiriliyor. Güçten inşaat ve altyapıya, turizmden sanayi ve imalata, gayrimenkulden öbür bölümlere kadar kararın memleketler arası alanda olumlu tesirlerinin hissedilmesi bekleniyor.
