Kamuoyunda erken emeklilik olarak da bilinen kademeli emeklilik için beklentiler devam ediyor. Sigortalı çalışanların muhakkak bir yaşa ve prim gün sayısına ulaştıklarında kısmi olarak emekli olmalarını sağlayan kademeli emeklilik sistemi, milyonlarca çalışan tarafından takip ediliyor. Yaş beklemeden erken emeklilik bekleyen çalışanların gündeminde yer alan kademeli emeklilik ile ilgili daha evvel Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz değerlendirmelerde bulunmuştu. Yılmaz, “Sosyal güvenlikle ilgili şu anda bir çalışmamız yok.” demişti. İşte, kademeli emeklilik son durum gelişmeleri.
KADEMELİ EMEKLİLİK GÜNDEMDE VAR MI
Soru: Noyan Bey daima EYT’den bahsediyorsunuz. EYT’nin yarattığı büyük bir haksızlık var. Devletin imkânları varsa yoksa EYT için kullanıldı ancak 2000-2008 girişlilerin uğradığı mağduriyeti kimse görmüyor, görmezden geliyor. Kademeli emeklilik konusunu inceleyip gündeminize alırsanız çok sevinirim? Cihan A.
Cevap: Bu soru üzere okuyuculardan çabucak hemen her gün kademeli emeklilik hakkında bildiriler alıyorum. Kademeli emekliliği gündeme getirmememden şikâyet ediyorlar. 2023 yılının mart ayında, 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanların EYT’den yararlanıp emekli olmalarına imkân tanındı ve 2 milyona yakın kişi geçen sene EYT’den emekli oldu. Prim gün sayısını dolduranlar bundan sonra da EYT’den yararlanıp, emekli olacak. EYT düzenlemesi ile 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanların uğradıkları haksızlık giderildi fakat bu sefer 8 Eylül 1999 sonrası sigorta girişi olanlar kendilerine haksızlık yapıldığı gerekçesiyle reaksiyon göstermeye başladı. Haklılık hissesi var mı; var. Milyonlarca kişi “1 güne 17 yıl kabul etmiyoruz” sloganı ile uğradıkları haksızlığın ve ortaya çıkan adaletsizliğin giderilmesini istiyor. Beklentileri ise kademeli emeklilik. Yani, yaş koşulunun birinci işe giriş tarihine nazaran tekrar düzenlenmesi ve 58-60 yaş kaidesinin kaldırılması.
Bu bireylerin bir kısmı 23 yıldır çalışıyor ve ödedikleri prim 9 bine yaklaşmış durumda. Bu durumda olanlar emeklilik hakkı isterken, bir kısmı ise çalışmaya devam etmek istiyor lakin kademeli emeklilik hakkının kendilerine tanınmasını talep ediyor. Pekala, kademeli emeklilik gündemde mi? Bu vesile ile bu mevzuya neden pek değinmediğime de açıklık getireyim.
EYT düzenlemesinin toplumsal güvenlik sistemi üzerindeki tesirine, SGK’nın 2023 yılı faaliyet raporundan alıntılar yaparak, geçen yazımda değindim. Dilek eden, “İşte toplumsal güvenliğin bütçesi” başlıklı yazımı okuyabilir. Raporda, EYT düzenlemesinin SGK’nın bütçesi üzerindeki olumsuz tesiri açık açık belirtiliyor. Hal böyleyken yeni bir EYT düzenlemesinin yapılmayacağı ayan beyan ortada. Hatta bir adım daha ileri gideyim, mevcut emekli maaşlarının düşüklüğü ve emekliye artırım konusu gündemdeyken kademeli emekliliğin gündeme gelmesi neredeyse imkânsız. Okuyucuları da anlıyorum. Bu bahis bir biçimde gündemde tutulur, kamuoyu baskısı oluşursa, bir ihtimal kademeli emeklilik düzenlemesi çıkar beklentisi var.
KADEMELİ EMEKLİLİK NEDİR?
Kademeli emeklilik, sigortalı çalışanların belli bir yaşa ve prim gün sayısına ulaştıklarında kısmi olarak emekli olmalarını sağlayan bir sistemdir. Kademeli emeklilik kuralları, sigortalılık cinsine ve başlangıç tarihine nazaran değişmektedir.
Kademeli emeklilik hakkında tam ayrıntılar, resmi çalışmaların hayata geçmesiyle belirlenir.
KADEMELİ EMEKLİLİK ÇIKACAK MI?
Öte yandan daha evvel kademeli emeklilik ile ilgili Cumhurbaşkanı Yılmaz değerlendirmelerde bulunmuştu. Kademeli emeklilik düzenlemesi olacağına yönelik argümanları yanıtlayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Sosyal güvenlikle ilgili şu anda bir çalışmamız yok.” demişti.
