NARDUGAN NE DEMEK?
Nardugan, Moğol lisanındaki Nar (Güneş), Türk lisanındaki Tuqan (Doğan) sözcüklerinden oluşmuştur. Tatarlar bu bayrama Koyaş Tuğa yani Güneş Doğan günü derler. Başkurtlar, Udmurtlar Nardugan yahut Mardugan, Mişer Tatarları Raştua, Çuvaşlar Nartavan ya da Nartukan, Zırizyalar Nardava, Mokşalar Nardvan ismini verirler. Kimi kaynaklara nazaran nargudan sözü ile kastedilen bayram aslında nevruzdur.
Nartugan ismi ise okunuşu itibariyle nar ile ilgili şeyler anımsatsa da burada farklı bir manası vardır. Nar, güneştir ve tugan ise doğan demektir. Yani ‘doğan güneş’ manasını taşır.
NARDUGAN BAYRAMI NE VAKİT?
Başkurt, Kazan Tatarları ve Çuvaşlar için Nevruz’un karşılığıdır ve 21 Mart’ta kutlanır, Kreşinler ise Nardugan’ı 7-12 Ocak’ta kutlar.
İslamiyet öncesi Türkler’in her yıl 21 Aralık’ta bir kış gündönümü bayramı olarak Nardugan’ı kutladığı ve bu bayramın Hristiyanlık’taki Noel yortusunun atası olduğu argüman edilmiş; Muğla’nın Bodrum ilçesine bağlı Gündoğan beldesinde 2010 yılından itibaren şenlik havasında kutlanmaya başlamıştır.
NARDUGAN BAYRAMI AYAZ CET NEDİR?
Ayaz Cet, Türk mitolojisinde kışın hükümdarı olarak bilinen bir karakterdir. Kışın soğuk rüzgarlarını getiren Ayaz Cet, tabiatın uykuya geçtiği bu devirde kıymetli bir figürdür. Nardugan Bayramı, Ayaz Ata’nın tesirinin azaldığı ve tabiatın tekrar canlandığı vakti simgeler.
Nartugan Bayramı’nda neler yapılır?
Ailecek özel bir yemek yiyip, müzikler söyleyerek eğlenebilir ve siz de günün tekrar doğuşunu kutlayabilirsiniz.
Yılbaşında rahmet maksatlı kırılan narı da yeniden tıpkı gayeyle Nartugan’da kırabilirsiniz. Narın parçalanan tanelerinin meskene dağılmasıyla rahmet getirdiğine inanılır. Narı temizlemek biraz sıkıntı olduğundan ekseriyetle kapı önünde kırılır ve ne kadar çok dağılırsa rahmetin o kadar çok olacağına inanılır.
