Nevruz Bayramı Coşkusu
Nevruz bayramı, Orta Asya’dan Balkanlar’a kadar uzanan geniş bir coğrafyada, heyecan ve sevinçle kutlanan bir bayramdır. Baharın gelişini ve doğanın uyanışını simgeleyen bu özel gün, birçok kültürde farklı ritüellerle anılmakta. Nevruz kutlamaları, “Nevruzda neden ateşten atlanır?” ve “Nevruzda neler yapılır?” gibi soruları da beraberinde getiriyor. Peki, Nevruz nedir ve nasıl kutlanır? İşte merak edilen detaylar…
NEVRUZ NEDİR?
Nevruz, uzun ve sert kış aylarının ardından tabiatın baharla yeniden canlanmasını sembolize eden bir bayramdır. Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan birçok coğrafyada toplumsal birliği, dayanışmayı ve yardımlaşmayı simgeleyen bu gelenek, tarih boyunca yaşatılmıştır. Çin kaynaklarında, milattan önce 3. yüzyılda Hunların bahar aylarında şenlik düzenlediği belirtilmektedir; bu durum, Nevruz’un geçmişinin oldukça derinlere dayandığını göstermektedir. Türkler için ise Nevruz, Ergenekon’dan çıkış günü olarak da önem taşımaktadır. Kelime anlamı “yeni gün” olan bu özel günde, tabiatın canlanmasıyla birlikte yeni bir yılın başladığına inanılır. Aynı zamanda, ne kadar bolluk, bereket, yardımlaşma ve dayanışma ile geçirilirse, tüm yılın bu şekilde geçeceğine dair bir inanç mevcuttur.
NEVRUZ’DA NE YAPILIR?
Bugün, Orta Asya, Anadolu ve İran coğrafyasında yoğun bir şekilde kutlanan Nevruz Bayramı’nın ritüelleri, nesilden nesile aktarılmaktadır. Eski yılın sona erdiği ve yeni yılın başladığı bu günde, insanlar günahlarından arınmak amacıyla ateşten atlarlar. Yıkanmak ve sudan atlamak da arınmak için yapılan gelenekler arasında yer alır. Ateşten ve sudan atlamanın, tüm Nevruz kutlamalarında ortak bir unsur olduğu dikkat çekmektedir. Ayrıca, eşyaların ve hayvanların ruhlarının arınması için eşyalar tütsülenir ve hayvanlar ateş arasından geçirilir.
Bu özel güne özel olarak “nevruz sofrası” hazırlanır. Toplu bir şekilde oturulan bu sofrada genellikle 7 çeşit yemek bulunur. Tüm yılın bolluk ve bereketle geçmesi dileğiyle kurulan zengin sofralarda, herkes her yemekten yiyerek, yeni yılın rahatlık içinde geçmesi için dualar eder. “Semeni” geleneği de uzun yıllardır yaşatılmaktadır; bu gelenekte, tarımda bereketli bir yıl dileğiyle nevruzdan önce kaplarda arpa ve buğday çimlendirilir ve bu çimlenmiş tahıllar sofralara konulur.
NEVRUZDA NEDEN ATEŞTEN ATLANIR?
Nevruz Bayramı’nda etkinliklerin düzenlendiği alanlarda geleneksel bir şekilde Nevruz Ateşi yakılır. Tarih boyunca eski Türkler ateşi kutsal saymışlardır. Ateşle oynanmaz, ateşe tükürülmez ve ateşin söndürülmesi hoş karşılanmazdı. Eski Türk inançlarına göre, ateş, insanları kötülüklerden arındırmakta ve hastalıklardan korumakta önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, Nevruz kutlamalarında da ateş yakılır ve üzerinden atlanarak eski geleneklere saygı gösterilir.
NEVRUZ NE ZAMAN KUTLANIR, TATİL Mİ?
Nevruz, 2024 yılında 21 Mart Perşembe gününe denk gelmektedir. Her yıl bu tarihte kutlanan Nevruz’un bir nedeni de bulunmaktadır. Güneş, 21 Mart’a kadar güney yarımküreye daha fazla ısı ve ışık verirken, bu denge 21 Mart’ta eşitlenir ve daha sonra kuzey yarımküre lehine bozulur. Ancak Nevruz Bayramı, resmi tatil günleri arasında yer almadığı için bu günde kamu kurumları ve eğitim kuruluşları kapalı olmayacaktır.
