Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) kararı dünyada gündem oldu. UCM, Gazze’de işlenen savaş kabahatleri ve insanlığa karşı cürümlerden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama buyruğu çıkardı. UCM’den yapılan açıklamada, Gazze’de işlenen savaş cürümleri ve insanlığa karşı hatalardan Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama buyruğu çıkardığını duyuruldu. Pekala, Milletlerarası Ceza Mahkemesi (UCM) nedir, kimleri yargılayabilir?
NETANYAHU VE GALLANT İÇİN TUTUKLAMA EMRİ
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Gazze’de işlenen savaş cürümleri ve insanlığa karşı cürümlerden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama buyruğu çıkardı.UCM’den yapılan açıklamada, Gazze’de işlenen savaş hataları ve insanlığa karşı hatalardan Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama buyruğu çıkardığını duyuruldu. Mahkeme ayrıyeten İsrail’in, UCM’nin yargı yetkisine ait itirazlarını reddederek, Filistin topraklarında işlenen cürümler üzerinde yargı yetkisi bulunduğuna hükmetti. UCM Ön Yargılama Dairesi, İsrail’in 26 Eylül 2024’te yargı yetkisine ait sunduğu iki itirazı oybirliğiyle reddetti.
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ (UCM) NEDİR, NE VAKİT KURULDU?
Uluslararası Ceza Mahkemesi (International Criminal Court – ICC), 1998 yılında kabul edilen Roma Statüsü ile kurulan, milletlerarası hukuk alanında bireyleri sorumlu tutmaya yönelik bir yargı organıdır. 2002 yılında resmen faaliyete geçen UCM’nin merkezi Hollanda’nın Lahey kentindedir. Mahkemenin gayesi, insanlığa karşı işlenen hatalar, savaş hataları, soykırım ve atak hatalarından (agresyon suçu) bireyleri yargılamaktır.
UCM KİMLERİ YARGILAYABİLİR?
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), devletleri değil, bireyleri yargılar. Devletleri yargılama yetkisine sahip değildir. Yargılanacak kişinin taraf ülke vatandaşı olması gerekir.
Aşağıdaki kabahatlerden sorumlu olan bireyler yargılanabilir:
Soykırım: Bir ulusal, etnik, ırksal yahut dini kümesi kısmen yahut büsbütün yok etmeyi amaçlayan hareketler.
İnsanlığa Karşı Cürümler: Sivil nüfusa karşı sistematik yahut yaygın ataklar (ör. cinayet, azap, cinsel şiddet, zorla kaybetme).
Savaş Hataları: Memleketler arası yahut iç çatışmalarda savaş hukukunun ağır ihlalleri (ör. sivillere yönelik taarruzlar, savaş esirlerine makûs muamele).
Saldırı Kabahati (Agresyon): Bir devletin bir öteki devlete karşı yasadışı hücum hareketleri (sınırlı durumlarda).
HANGİ ÜLKELER MİLLETLERARASI CEZA MAHKEMESİ’Nİ (UCM’Yİ) TANIYOR?
Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) taraf olan ülkeler ortasında, 123 ülke bulunmaktadır. Bunlar ortasında Türkiye, ABD, Çin, Rusya, Hindistan, İsrail ve birtakım öbür ülkeler yer almazken Avrupa Birliği üyeleri, Latin Amerika ülkeleri ve birtakım Afrika, Asya ve Okyanusya ülkeleri UCM’yi tanımaktadır. Bu ülkeler ortasında Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya, Brezilya, Arjantin, Güney Afrika, Kanada, Avustralya üzere devletler yer almaktadır.
